دادههای ثبت احوال از کاهش ۸ درصدی طلاق و البته افت ۲ درصدی ازدواج در خراسان رضوی حکایت دارد .
به گزارش شهرآرانیوز؛ آمار تازه ثبتاحوال از چهار فصل وقایع حیاتی خراسانرضوی در هفت ماهه نخست امسال را اگر در ترازوی مقایسه با مدت مشابه سال قبل بگذاریم، روایتی چندلایه از حال این دیار، پیش چشممان خواهد بود. روایتی که در آن طلاق، آن گسست تلخ، در هفت ماهه نخست امسال ۴/۸ درصد نسبتبه همین بازه زمانی در سال گذشته، عقب نشسته است؛ نشانهای که از استوارتر شدن رشتههای خانواده در این استان حکایت دارد. ازدواج اما، با آن همه نوید پیوند، اگرچه ۲.۱ درصد کمرنگتر شده، کاهش بیشتر جداییها سبب شده است کفه این ترازو به نفع خانواده سنگینتر باشد.
فصل بعدی این گزارش ثبتاحوال، فرزندآوری است و همانطور که کارشناسان هشدار دادهاند، هر سال نفسش تنگتر میشود؛ تولدها ۶/۶ درصد فروکش کرده است و چراغ زادوولد، آرامتر از گذشته میسوزد. در پایان این چرخه، بار وفات با افزایشی ۸/۲ درصدی، سنگینتر از پیش بر دوش این سرزمین نشسته است. در یک نگاه کلی، خراسانرضوی آیینهای از روندهای کلان کشور است، اما با رنگی تیرهتر و خطوطی پرنوسانتر.
کاهش زادوولد، سستی پیوند ازدواج و فزونی عدد مرگ، الگویی است که در پهنه کشور هم نقش بسته است، با این حال، تفاوت در جزئیات مشهود است؛ فروکش کردن جداییها در استان ما بهمراتب بیشتر از آهنگ ملی رقم خورده است. ریتم کاهش تولد در استان، اندکی کندتر از میانگین کشوری است و سقوط ازدواجها هم در آن ملایمتر. شتاب مرگ، اما فاصلهای آشکار با روند کُند آن در سطح کشور پدید آورده است.
اُفت زادوولدها در استان کمتر از میانگین کشوری
در هفت ماهه نخست امسال، در خراسان رضوی ۵۲هزارو ۵۳۸نوزاد متولد شدند، درحالی که پارسال در همین بازه زمانی، شمار تولدها ۵۶هزارو ۲۷۲نوزاد بود. این به معنای کاهش ۳ هزارو ۷۳۴تولد یا افت پرشتاب ۶/۶ درصدی است و نشانهای روشن از کاهش زادوولد در استان. در هفت ماهه نخست پارسال در هر ماه به طور میانگین حدود ۸ هزارو ۳۹ نوزاد و در هر روز حدود ۲۶۰ نوزاد چشم به جهان هستی گشودهاند؛ این ارقام در هفت ماهه نخست امسال به ترتیب به ۷۵۰۵ و ۲۴۳ نوزاد کاهش یافته است.
در خراسان رضوی، روند فرزندآوری طی یک دهه گذشته به روشنی نزولی بوده است؛ تولدها از ۱۴۹هزارو ۲۳۵نوزاد در سال۱۳۹۳ به ۱۰۱ هزارو ۶۵۹ نوزاد در سال۱۴۰۲ و سپس به ۹۴ هزارو ۵۵۷ نوزاد در سال۱۴۰۳ رسیده است. این کاهش به معنای ۵۴هزارو ۶۷۸تولد کمتر نسبت به یک دهه پیش و افتی در حدود ۶/۳۶ درصد است؛ به عبارت دیگر، هر سال به طور میانگین حدود ۶/۳ درصد از میزان ولادتها کاسته شده است.
این روند نزولی در سطح ملی نیز با شدتی مشابه خودنمایی میکند. تعداد ولادتها در کشور از ۵۸۳ هزارو ۲۶۶ نوزاد در هفت ماهه پارسال به ۵۴۰ هزارو ۴۲۸ نوزاد کاهش یافته است؛ رقمی که از افت ۳/۷ درصدی حکایت دارد. در این میان، سهم خراسان رضوی از کل موالید کشور حدود ۷/۹ درصد است.
به عبارت دیگر، از هر ۱۰ نوزاد متولدشده در ایران، تقریبا یکی در استان ما به دنیا آمده است. این جایگاه، همچنان استان را به عنوان یکی از کانونهای مهم زاد و ولد کشور نشان میدهد، اما افت آن هم پای افت ملی پیش میرود و زنگ خطر بحران جمعیت را برای کل کشور پرطنینتر میکند.
اگرچه به گفته مرتضی امیرآبادی، مدیرکل ثبت احوال خراسان رضوی، سن فرزندآوری در استان با میانگین ۲/۲۶ سال برای مادران و ۷/۳۱ سال برای پدران، کمتر از میانگین کشوری است، این جوانتر بودن، نتوانسته است مانع از تداوم روند نزولی زادوولد شود. در هفت ماهه نخست امسال، تولدها در استان با افت ۶/۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه شدهاند. نکته تأمل برانگیز آنکه این کاهش، اگرچه همچنان چشمگیر است، درمقایسه با افت ۳/۷ درصدی ثبت شده در سطح کشور، شیب ملایم تری را نشان میدهد.
روند کاهش زادوولد در ایران و خراسان رضوی، درکنار افزایش امید به زندگی، ترکیب جمعیتی را به سوی سالمندی سوق داده و چشم اندازی از فشارهای اقتصادی و اجتماعی، پیش رو ترسیم کرده است؛ از کاهش نیروی کار جوان و افزایش هزینههای درمان گرفته تا سنگینی بار صندوقهای بازنشستگی و دگرگونی سبک زندگی.
بررسیها نشان میدهد که ریشههای این افت، چندوجهی است؛ از تبلیغات دهههای گذشته با شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» تا مشکلات امروز، چون تورم، هزینههای سنگین مسکن و بی ثباتی اقتصادی. پیمایشهای ملی نیز این تغییر نگرش را تأیید میکنند؛ در سال۱۳۹۷ تنها ۷/۳۶ درصد از پاسخگویان، میلی به فرزندآوری نداشتند، اما در پیمایش اخیر، این رقم به ۸/۷۷ درصد زنان و مردان متأهل بیست تا پنجاه ساله رسیده است؛ افزایشی معادل ۴۱درصد در فاصله شش سال.
شاهد مثال هم برای بی میلی زوجها به فرزندآوری، زیاد است. کافی است کمی دقیقتر اطرافیان خودتان را ببینید؛ سمانه و مهدی، زوج مشهدی هستند که از هفت سال پیش، زیر یک سقف رفتهاند، اما هنوز که هنوز است، نخواستهاند صدای کودکی، سکوت خانه شان را بشکند. بیم فردا، آنها را در دوراهی سخت فرزند داشتن یا نداشتن، قرار داده است و آنها برخلاف آرزوهای دوران کودکی، تصمیم گرفتهاند فرزندی نداشته باشند.
نوزادان دختر؛ بیشتر از پسرها
برخلاف نسبت سال گذشته که تعداد نوزادان پسر در کشور بیشتر بود، امسال دخترها گوی سبقت را از پسرها ربودهاند؛ در بازه زمانی هفت ماهه امسال، ۲۵۹ هزارو ۸۴۲ نوزاد دختر و ۲۸۰ هزارو ۵۸۶ نوزاد پسر در کشور متولد شدهاند؛ این نسبت در مدت مشابه سال گذشته، ۲۸۲ هزارو ۵۶۱ دختر درمقابل ۳۰۰ هزارو ۷۰۵ پسر بود.
کاهش ازدواج در استان ملایمتر از کشور
ازدواجها در خراسان رضوی از ۲۵ هزارو ۵۵۸فقره در هفت ماهه سال گذشته به ۲۵ هزارو ۱۲فقره در مدت مشابه امسال کاهش یافته است؛ افت ۵۴۶پیوند که معادل ۱/۲ درصد میشود. در کشور نیز ازدواجها از ۲۷۴ هزارو ۵۹۶فقره به ۲۶۲ هزارو ۵۹۰رسیده است؛ ۱۲ هزارو ۶فقره ازدواج کمتر و افت ۴/۴ درصدی. سهم خراسان رضوی در این آمار، حدود ۵/۹ درصد است؛ بازهم نزدیک به یک دهم کل ازدواجهای ایران. این کاهش درحالی رخ میدهد که براساس آمارها، حدود ۱۷میلیون جوان مجرد در کشور زندگی میکنند.
بحران وقتی عمق بیشتری مییابد که بدانیم ۲۱درصد از جمعیت کل کشور را دهه شصتیها تشکیل میدهند و به گفته شهلا کاظمی پور، جامعه شناس، «تعداد مردان مجرد دهه شصتی حدود یک میلیون و۲۰۰ هزار نفر و تعداد زنان مجرد این نسل، نزدیک به ۵۵۰ هزار نفر است.» این آمارها مسئله «تجرد قطعی» را پررنگتر میکند و به ویژه برای زنانی که در آستانه ورود به دهه چهارم یا پنجم زندگی قرار دارند، به یک بحران اجتماعی تبدیل میشود.
تجرد قطعی، شاخصی در جمعیت شناسی است؛ یعنی سنی که بعد از آن دیگر تمایل، شانس و فرصت ازدواج افراد به حداقل میرسد. کاظمی پور این نکته را هم گفته است که «معمولا این سن برای مردان، ۵۰سال و برای زنان، ۴۵سال است، اما سن تجرد قطعی در دختران از چهل وپنج به سی وهشت سالگی کاهش یافته است.
معمولا پسران دهه۶۰ با دختران جوانتر از خودشان ازدواج میکنند؛ به همین دلیل، دایره همسرگزینی تعدادی از زنانی که به سن بالای ۳۵سال میرسند، کوچک میشود؛ زیرا مردان در این سن اکثرا متأهل هستند. ازسوی دیگر زنان با افزایش سن، بیشتر به دنبال تحصیلات عالیه و اشتغال مناسبتر میروند و همین عوامل، منجر به تأخیر در ازدواج آنها میشود.»
زهرا، دختر چهل وشش ساله مشهدی است که دکتری آمار دارد. او به گفته خودش، در بهار جوانی، خواستگارهایش را رد میکرده است تا درس بخواند و پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، موقعیتهای بهتری برای ازدواج داشته باشد. حالا، اما سال هاست که قید ازدواج را زده است؛ چون به اعتقاد خودش، گزینههای موجود را در شأن خودش نمیداند.
ریشههای کاهش ازدواج را باید در واقعیتهای اجتماعی و اقتصادی جوانان جست. افزایش هزینههای زندگی، بیکاری، نبود امنیت شغلی و دشواریهای تأمین مسکن، از مهمترین دلایل بی میلی نسل جوان به تشکیل خانواده است. کارشناسان اجتماعی نیز به تأثیر تغییر نگرشها اشاره میکنند؛ امروز جوانان بیش از گذشته به استقلال فردی و تجربههای شخصی اهمیت میدهند و ساختن زندگی مشترک را به تعویق میاندازند. این دلایل، درکنار آمار رسمی، تصویری روشن از چرایی کاهش ازدواج در ایران و خراسان رضوی ارائه میدهد.
در هفت ماهه نخست امسال، ازدواج در خراسان رضوی با کاهش ۲.۱ درصدی روبه رو بوده است، درحالی که افت ۴/۴ درصدی در سطح کشور ثبت شده است و همین مقایسه، نشان میدهد که روند نزولی پیوندها در استان ما، آرامتر از میانگین ملی پیش میرود.
سایه سبکتر جداییها بر سر استان
طلاقها در خراسان رضوی از ۱۱ هزارو ۶۸۱ فقره در هفت ماه نخست سال گذشته به ۱۰ هزارو ۷۰۵ فقره در مدت مشابه امسال رسیده که بیانگر ۹۷۶فقره افت یا کاهش ۴/۸ درصدی است؛ البته در این مقوله، باید به کاهش ازدواجها نیز توجه کرد. در کشور نیز طلاقها با افت ۵ هزارو ۵۵۵ فقرهای و ۱/۵ درصدی، از ۱۰۸ هزارو ۶۷۳فقره پارسال به ۱۰۳ هزارو ۱۱۸فقره در هفت ماهه امسال رسیده است.
سهم خراسان رضوی در این آمار، حدود ۳/۱۰ درصد است؛ اندکی بیشتر از نسبت جمعیتی اش. این جایگاه نشان میدهد که استان ما در نقشه جداییهای کشور، حضوری پررنگتر دارد؛ هرچند روند کلی آن، نزولی است.
در هفت ماهه نخست امسال، طلاق در خراسان رضوی با افت ۴/۸ درصدی کاهش یافته است؛ رقمی که در مقایسه با کاهش ۱/۵ درصدی کل کشور در همین بازه زمانی، نشان میدهد که شدت فروکش جداییها در استان، بیش از میانگین ملی است.
نکته قابل توجه دیگر، تغییر نسبت ازدواج به طلاق است. در هفت ماهه امسال، به ازای هر ۳/۲ ازدواج، یک فقره طلاق ثبت شده است، درحالی که این نسبت در مدت مشابه پارسال، ۱/۲ فقره بوده است. این بهبود نسبی، درحالی رخ داده که تراز نزول این دو شاخص نیز ۸ به ۲ به نفع ازدواج است؛ یعنی کاهش طلاقها (۴/۸ درصد) چهاربرابر شدیدتر از کاهش ازدواجها (۱/۲ درصد) بوده است.
رشد مرگ در خراسان رضوی پرشتابتر از کشور
در خراسان رضوی، شمار فوت شدگان از ۱۸ هزارو ۹۸۵نفر در هفت ماه نخست سال گذشته با افزایش ۲.۷ درصدی به ۱۹ هزارو ۵۱۱نفر در مدت مشابه سال جاری رسیده است. در کشور، اما مرگ ومیرها فقط ۳/۰ درصد افزایش داشته و از ۲۴۹ هزارو ۹۲۴ به ۲۵۰ هزارو ۷۱۷نفر رسیده است. سهم خراسان رضوی از مجموع این آمار، حدود ۷/۷ درصد است؛ کمتر از سهمش در تولد و ازدواج، اما همچنان قابل توجه.
در هفت ماهه نخست امسال، شمار فوت در خراسان رضوی افزایش ۷/۲ درصدی داشته است، درحالی که در سطح کشور، تنها افزایش ۳/۰ درصدی ثبت شده است. این تفاوت نشان میدهد که آهنگ مرگ ومیر در استان، پرشتابتر از میانگین ملی حرکت کرده است.
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
